[Ustawa z dnia 28 lipca 2005r o zmianie ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźba kary - weszła w życie 5 października 2005r.]
W następstwie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dniem 5 października 2005r. weszła w życie Ustawa z dnia 28 lipca 2005 roku o zmianie ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary.
Zmianą objęta została definicja podmiotu zborowego, Która obecnie brzmi następująco: „Podmiotem zbiorowym (...) jest osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną, z wyłączeniem Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego i ich związków.”
Poprzednio obowiązująca regulacja, zdaniem Trybunału Konstytucyjnego zbyt szeroko ujmowała związek przyczynowy pomiędzy zachowaniem osoby fizycznej a odpowiedzialnością osoby prawnej. Obecnie, warunkiem odpowiedzialności podmiotu zbiorowego jest co najmniej brak należytej staranności w wyborze osoby fizycznej lub co najmniej brak należytego nadzoru nad tą osobą - ze strony organu lub przedstawiciela podmiotu zbiorowego, w następstwie którego doszło do popełnienia czynu zabronionego.
Zgodnie z nowo obowiązującym art. 4 ustawy podmiot zbiorowy podlega odpowiedzialności, jeżeli fakt popełnienia czynu zabronionego, przez osobę, o której mowa w art. 3, został potwierdzony prawomocnym wyrokiem skazującym, wyrokiem warunkowo umarzającym wobec niej postępowanie karne albo postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe, orzeczeniem o udzielenie tej osobie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności albo orzeczeniem sądu o umorzeniu przeciwko niej postępowania z powodu okoliczności wyłączającej ukaranie sprawcy.
W nowej ustawie zmianie uległy stawki kar wymierzanych przedsiębiorstwu za czyn zabroniony. Aktualnie wysokość kary pieniężnej możliwej do wymierzenia wynosi od 1 000 do 20 mln złotych, jednak nie więcej niż 3% przychodu firmy w roku obrotowym, w którym popełniono czyn zabroniony.
[Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym]
W październiku 2005 roku weszła życie ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, nowa regulacja dostosowała w rozważanym zakresie polskie przepisy do wymogów unijnych.
Nowa regulacja określa jakim warunkom winien odpowiadać sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz precyzuje zasady utylizacji zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego przy uwzględnieniu zasad bezpieczeństwa dla zdrowia i życia ludzkiego oraz przepisów zapewniających ochronę środowiska.
[Ustawa z dnia 6 maja 2005r. o zmianie ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za produkt niebezpieczny]
Ustawa z dnia 6 maja 2005 roku o zmianie ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za produkt niebezpieczny, obowiązująca od dnia 8 października 2005r. dostosowuje polskie normy do regulacji wspólnotowych w wyżej wymienionym zakresie.
Zmiany dotyczą przepisów określających zawieranie na odległość (np. przy pomocy internetu) umów w zakresie usług finansowych. Zgodnie z ustawą za wyżej wymienione usługi uważa się: czynności bankowe, umowę kredytu konsumenckiego, czynności ubezpieczeniowe, umowy uczestnictwa w otwartym funduszu inwestycyjnym.
W myśl nowych przepisów konsument winien być dodatkowo (poza informacjami dot. szczegółów transakcji) poinformowany, przy użyciu środka porozumiewania się na odległość, najpóźniej w chwili złożenia mu propozycji zawarcia umowy, o:
• skutkach wypowiedzenia umowy (w tym o karach umownych),
• sądzie właściwym dla rozstrzygania sporów związanych z wykonywaniem umowy
• oraz pobieraniu od konsumenta oświadczenia o poddaniu się egzekucji, stanowiącego podstawę do wystawienia przez bank bankowego tytułu egzekucyjnego.
Przepisy nowej ustawy wskazują termin, w którym konsument może odstąpić od umowy o czynności ubezpieczeniowe. Zgodnie z art. 16c ust. 2, termin ten wynosi 30 dni od dnia poinformowania go o zawarciu umowy lub od dnia potwierdzenia na życzenie klienta informacji o warunkach umowy, jeżeli jest to termin późniejszy.
Zgodnie z treścią nowoobowiązującego art. 4 ustawy, w wypadku odstąpienia od umowy, umowa jest uważana za niezawartą, a konsument jest zwolniony z wszelkich zobowiązań. W terminie trzydziestu dni, to co strony świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu.
[Ustawa z dnia 28 lipca 2005r. o zmianie ustawy prawo budowlane - weszła w życie 26 września 2005r.]
Od września 2005 roku obowiązuje ustawa z dnia 28 lipca 2005 roku o zmianie ustawy prawo budowlane. Nowe przepisy zmieniają zakres obiektów budowlanych na które wymagane jest pozwolenie na budowę. Zmienił się także katalog obiektów które wymagają jedynie zgłoszenia.
Ponadto zmieniona została definicja budowli, wedle obowiązujących przepisów pod pojęciem budowli należy rozumieć „każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: lotniska, drogi, linie kolejowe, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową”.
Nowa regulacja wprowadza wiele rozwiązań ułatwiających proces budowy.
[Nowelizacja k.p.c. w zakresie mediacji oraz przepisów regulujących postępowanie polubowne.]
W procedurze cywilnej nastąpiły dość znaczące zmiany, w zakresie alternatywnej dla sądownictwa powszechnego, polubownego rozstrzygania sporów.
Znowelizowane przepisy regulują krajowe sądownictwo polubowne, a także arbitraż międzynarodowy.
Zgodnie z nową regulacją pod sąd polubowny będzie można poddać wszelkie spory, które mogą być objęte ugodą z wyłączeniem wyjątków przewidzianych w ustawie takich jak np. sprawy o alimenty.
Nowa forma rozwiązywania konfliktów ma wiele zalet w tym zakresie m. in. jednoinstancyjne, odformalizowane postępowanie, a ponadto arbitrami są niewątpliwie osoby wyspecjalizowane w danej dziedzinie.
Kolejną alternatywną formą rozwiązywania sporów będzie mediacja w postępowaniu cywilnym. Ustawa z 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw wprowadza w rozdziale 1 działu II tytułu VI księgi pierwszej K.p.c. instytucję mediacji jako alternatywę dla postępowania cywilnego przed sądem.
Nowelizacja w zakresie postępowania mediacyjnego będzie obowiązywać z dniem 1 grudnia 2005 roku.
[Ustawa z dnia 08.07.2005r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami RP - weszła w życie 7 października 2005r.]
W dniu 7 października 2005 roku straciły moc przepisy ustawy z dnia 12 grudnia 2003 roku o zaliczaniu na poczet ceny sprzedaży albo opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości Skarbu Państwa wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego.
Powyższa regulacja została zastąpiona przez ustawę z dnia 8 lipca 2005 roku o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczpospolitej Polskiej.
Zgodnie z przepisami nowej ustawy, zaliczenia wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczpospolitej Polskiej dokonuje się w wysokości równej 20 % wartości tych nieruchomości, w przypadku świadczenia pieniężnego należna kwota stanowi 20 % wartości pozostawionych nieruchomości.
Ponadto, nowa regulacja dopuszcza możliwość realizacji prawa do rekompensaty przez osobę, która na podstawie odrębnych przepisów, w ramach realizacji prawa do rekompensaty, nabyła na własność albo w użytkowanie wieczyste nieruchomości Skarbu Państwa, lub nieruchomości takie zostały nabyte przez jej poprzedników prawnych.
Przepis art. 2 ust. 4 poprzednio obowiązującej ustawy, nie przewidywał w tym zakresie rekompensaty dla wyżej wymienionej kategorii osób .
[6 luty 2005 r.]
Weszła w życie Ustawa z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy Kodeks Postępowania Cywilnego oraz ustawy Prawo o
ustroju sądów powszechnych. ( Dz. U. 2004 Nr 13 poz. 98 ). Obowiązująca od 6 lutego 2005 r. nowelizacja dotyczy zmian w
przepisach postępowania zabezpieczającego i egzekucyjnego. Ustawodawca wprowadził nowe sposoby zabezpieczania roszczeń pieniężnych
m.in. ustanowienie zarządu przymusowego nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym oraz wprowadzenie zakazu zbywania
spółdzielczego prawa do lokalu. Dodatkowo postępowanie zabezpieczające ma usprawnić wprowadzenie przepisu , w którym sąd z
urzędu nadaje klauzulę wykonalności na postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia. Do chwili sprzed nowelizacji wymóg składania w
tej sprawie oddzielnego wniosku wydłużał postępowanie.
[1 luty 2005 r.]
Weszła w życie Ustawa z dnia 17 stycznia 2005 r. o prawie pomocy w postępowaniu w sprawach cywilnych prowadzonym w
państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. 2005 Nr 10 poz.67). Ustawa ta określa zasady, warunki i tryb przyznawania
osobom fizycznym mającym miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej prawa pomocy
w postępowaniu w sprawach cywilnych, które ma być wszczęte lub jest prowadzone w Polsce oraz zasady, warunki i tryb przyznawania osobom
fizycznym mającym miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej prawa pomocy w postępowaniu w sprawach cywilnych,
które ma być wszczęte lub jest prowadzone w innym państwie członkowskim UE . W kwestiach nieuregulowanych w niniejszej ustawie zastosowanie mają
przepisy Ustawy z dnia 17 listopada 1964 r.- Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. 1964 Nr 43 poz.296 z późn. zm.) oraz Ustawa z
dnia 3 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2002 Nr 9 poz.88 z późn. zm.).
[20 styczeń 2005 r.]
Weszła w życie Ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw
( Dz. U. 2004 Nr 162 poz.1691 ). Po pierwsze wyszczególniono sytuacje, w których czynność prawna dokonana bez zgody małżonka
nie będzie miała mocy prawnej, chyba że współmałżonek potwierdzi jej ważność w wyznaczonym przez drugą stronę terminie. I tak zgoda współmałżonka
jest niezbędna przy zbyciu, obciążeniu, odpłatnym nabyciu nieruchomości lub użytkowania wieczystego, oddaniu nieruchomości do używania
i pobierania z niej pożytków; zbyciu, obciążeniu, odpłatnym nabyciu prawa rzeczowego, którego przedmiotem jest budynek lub lokal; zbyciu,
obciążeniu, odpłatnym nabyciu i wydzierżawieniu gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa; dokonaniu darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem
darowizn zwyczajowo przyjętych. Od tej pory wierzyciele nie będą mogli skutecznie dochodzić swoich roszczeń, jeśli na umowie nie będą
widniały podpisy obu małżonków. Po drugie nowelizacja KRO wprowadziła nowe rozwiązania chroniące majątek wspólny przed egzekucją pod
warunkiem, że czynność została dokonana bez zgody drugiego małżonka. Po trzecie dokonano zmiany w przepisie definiującym pojęcie i zakres majątku
wspólnego. Został on rozszerzony o nowy element, a mianowicie: środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego
z małżonków. Nowością przewidzianą przez obecną nowelizację Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jest także możliwość ustanowienia przez sąd
rozdzielności majątkowej zwykłej lub pogłębionej o tzw. obowiązek wyrównania dorobków.
[1 styczeń 2005 r.]
Weszła w życie Ustawa z dnia 18 listopada 2004 r. o zmianie Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw
(Dz. U. 2004 Nr 263 poz. 2619). Znowelizowano wiele przepisów. Zmiany w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczą m.in.
umożliwienia owdowiałym małżonkom skorzystania z preferencji w postaci wspólnego rozliczenia dochodów małżonków. Wniosek o wspólne opodatkowanie
będzie mógł złożyć także podatnik, którego małżonek zmarł po zakończeniu roku podatkowego oraz podatnik, którego małżonek zmarł po zakończeniu roku podatkowego
za który jest składane zeznanie podatkowe. A także wprowadzono zapis, że do kosztów uzyskania przychodu nie będzie można zaliczać niezapłaconych przez
pracodawców wynagrodzeń oraz składek na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Novum tej ustawy
jest wprowadzenie możliwości odliczenia darowizn do wysokości 6% dochodu na rzecz organizacji pożytku publicznego.
Weszła w życie Ustawa z dnia 18 listopada 2004 r. o zmianie Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. 2004 Nr 254, poz. 2533).
Najważniejsze zmiany dokonane ta nowelą polegają na dostosowaniu przepisów ustawy do Dyrektyw Unii Europejskiej w sprawie wspólnego systemu opodatkowania stosowanego
w przypadku spółek dominujących i zależnych.
Weszła w życie Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o zmianie Ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu
Cywilnego ( Dz. U. 2004 Nr 281 poz. 2783 oraz 2786 ). Ustawodawca w nowelizacji rozszerzył znacznie katalog praw i obowiązków zarówno najemcy jak
i wynajmującego. Wskazano sytuacje w których nie pobiera się kaucji przy zawieraniu umów najmu (m.in. gdy dotyczy to najmu lokalu zamiennego
lub socjalnego). Poza tym najbardziej kontrowersyjną zmianą jakiej dokonał ustawodawca jest przepis, dzięki któremu właściciel będzie mógł
podnosić czynsz, w każdym czasie i ustalać go w dowolnej wysokości. Wprowadzone zmiany dotyczą nie tylko właścicieli prywatnych kamienic i
ich mieszkańców, ale także osób, które wynajmują mieszkania na ograniczoną skalę. Ustawodawca uregulował kwestię tzw. najmu okazjonalnego.
W związku z tym przy najmie okazjonalnym nie obowiązuje Ustawa o ochronie praw lokatorów. Mówi o tym art. 3 ust. 1: "w razie oddania do używania
lokalu, z którego właściciel przejściowo nie korzysta w całości lub w części w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, przepisów ustawy
nie stosuje się". Stosuje się natomiast przepisy Kodeksu Cywilnego. Na podstawie najmu okazjonalnego nie mogą wynajmować mieszkań osoby, które
mają kilka lokali, które służą im do “zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych”; osoby które prowadzą działalność gospodarczą polegającą na
wynajmie mieszkań. W stosunku do tych grup właścicieli zastosowanie będzie miała Ustawa o ochronie praw lokatorów.
[1 wrzesień 2004 r.]
Weszła w życie Ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 162, poz. 1692)
wprowadzająca nowe zasady odpowiedzialności państwa i samorządów terytorialnych za szkody wyrządzone przez jego funkcjonariuszy. Równocześnie ujednolicono
odpowiedzialność państwa za wydanie niezgodnych z prawem decyzji i postępowaniu administracyjnym i innych aktów, dotychczas uregulowane odmiennie i
w różnych aktach prawnych. Po raz pierwszy też wprowadzono do polskiego porządku prawnego odpowiedzialność państwa za zaniechanie działania
jego organów. Ma to na celu implementację do polskiego porządku prawnego zasad odpowiedzialności wykształconych w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.
[25 sierpień 2004 r.]
Weszła w życie Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za
szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. Nr 116, poz. 1204). Nowelizacja miała na celu objęcie na celu objęcie zakresem ustawy usług finansowych,
które dotychczas nie podlegały jej reżimowi. Oznacza to, że obecnie zasady zawierania umów na odległość obowiązujące w odniesieniu do większości umów
od 2000 roku rozszerzone zostały między innymi na czynności bankowe, umowy kredytu konsumenckiego, czynności ubezpieczeniowe i umowy uczestnictwa w
funduszach inwestycyjnych. W odniesieniu do umów dotyczących usług finansowych termin odstąpienia od umowy wydłużono do 14 dni.
Warto również przypomnieć, że przepisy o zawieraniu umów na odległość odnoszą się zarówno do umów zawieranych w internecie
jak i np. za pomocą telefonów.
[21 sierpień 2004 r.]
Weszła w życie głośna Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej zwana "konstytucją przedsiębiorców"
(Dz. U. 173, poz. 1807) wraz z Ustawą - Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej
(Dz. U. Nr 173, poz. 1808). Zastąpiła ona ustawę - Prawo działalności gospodarczej z 1999 roku. Ustawa reguluje podstawowe zasady działalności
gospodarczej, takie jak: zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej, prowadzenia ewidencji działalności gospodarczej, dopuszczalność
wprowadzania ograniczeń w możliwości podejmowania i prowadzenia działalności, zasady przeprowadzania kontroli u przedsiębiorców przez
organy władzy publicznej oraz zasady tworzenia i działania oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych.
Ustawa wprowadza ponadto nowe zasady podziału przedsiębiorców ze względu na rozmiar prowadzonej działalności, tworząc nową kategorię mikroprzedsiębiorców.
[18 sierpień 2004 r.]
Weszły w życie przepisy Ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. Nr 172, poz. 1804) mające na celu usunięcie luki prawnej powstałej wskutek uznania przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodne z
Konstytucją przepisów o postępowaniu w sprawach z zakresu ochrony konkurencji dotyczących treści orzeczeń wydawanych przez
Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz kosztów postępowanie przed tym sądem. Adw. Andrzej Michałowski uczestniczył w przygotowaniu nowelizacji
Kodeksu postępowania cywilnego w roli eksperta na etapie prac parlamentarnych.
[3 sierpień 2004 r.]
Weszła w życie Ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz ustawy o kredycie konsumenckim.
(Dz. U. Nr 162, poz. 1693). Na mocy tej nowelizacji wprowadzono zakaz organizowania tzw. systemów argentyńskich. Obecnie prowadzenie działalności
gospodarczej polegającej na zarządzaniu mieniem gromadzonym w ramach grupy z udziałem konsumentów w celu finansowania zakupów
w systemie konsorcyjnym traktowane jest jako czyn nieuczciwej konkurencji. Ponadto osoba prowadząca taką działalność lub organizująca
grupę konsumentów może zostać pozbawiona wolności na okres od 3 miesięcy do 8 lat. Nie ma w tym przypadku znaczenia,
czy sprawca działa w imieniu własnym, czy w imieniu lub interesie innego przedsiębiorcy.
